Değerli cihaz, ekipman ve bilgilerin depolandığı mahallerin yangına karsı korunması için geliştirilen otomatik algılama ve söndürme sistemleri elektronik (algılama) ve mekanik (söndürme) olmak üzere 2 ana baslığa ayrılır. Günümüzde söndürücü gaz olarak en yaygın kullanımı olanlar FM 200, FE 13, Argon ve CO2 olarak karşımıza çıkmaktadır. Otomatik söndürme sistemlerinde “Total Flooding” uygulamalarında kullanılan her bir gazın avantaj ve dezavantajları vardır. Dolayısı ile sistem tasarlanırken, taleplerin ne olduğu gözden geçirilmeli ve buna uygun gaz seçimi yapılmalıdır.

Otomatik yangın söndürme sistemlerinde kullanılmakta olan Halon gazının, ozon tabakasına verdiği zarar yüzünden tüm dünyada üretiminin durdurulmasıyla, önceleri ilk Alternatif olarak halihazırda kullanılmakta olan karbondioksit (CO2) ön plana çıkmıştır. Ancak CO2’nin boşaltıldığı mahalde solunum yapılmasını engellemesi ve bu nedenle insan sağlığı açısındann risk taşıması, sürekli olarak yeni alternatif arayışını gündemde tutmuştur. Bu süreçte çeşitli üreticilerin Halon gazına alternatif araştırmalarını devam ettirmişler ve değişik özelliklerde birçok yeni söndürme maddesini onay kuruluşlarına sunmuşlardır.

FM 200 ve NAFS III bu süreçte öne çıkan gazlar olmuştur. NAFS III gazı negatif özelliklerinin fazlalığı nedeni ile günümüzde artık kullanım dışı kalmıştır. Halon gazı alternatiflerinden FE 13 bu süreçte “clean agent” maddeler sınıfında yerini almıştır. Bu gazlara ilişkin değer tabloları uygun gaz seçiminin yapılmasında faydalı olacaktır.

Otomatik gazlı söndürme sistemleri, çapraz yerleşim (cross zone) esasına göre yerleştirilen, farklı çalışma prensiplerine haiz dedektörlerden gelen alarm sinyallerinin söndürme sistemini aktive etmesi esasına göre çalışmaktadır. Sistemin güvenirliğini arttırmak amacı ile, söndürme kontrol paneline irtibatlandırılan ve dumanı farklı çalışma prensiplerine göre algılayacak iyonizasyon ve optik duman dedektörleri vasıtası ile yukarıda belirtildiği üzere çapraz yerleşim esasına göre 2 ayrı kanal teşkil edecek şekilde tesis edilir. Böylelikle, dedektörlerden birinden alarm sinyali gelmesi halinde bu durum bir ön alarm olarak belirlenir, söndürme sistemi bu etapta aktive olmaz. Böylelikle yanlış algılamalarda söndürme gazının gereksiz yere boşaltılması önlenmiştir. Söndürme yapılacak bölgelerde söndürmenin aktive olduğunu ve gazın boşalacagını belirten sesli-ışıklı bir alarm cihazı bulunur. Söndürme sistemi istenirse mekanik olarak (manuel) devreye sokulabilir. Sistem, söndürme gazının yangın anında ortama en çok 10 sn. içerisinde boşalması esasina göre planlanıp tüm boru sistemi püskürtme nozülleri ve diğer ekipmanlar bu esasa göre seçilerek tesis edilir.

Otomatik gazlı söndürme sistemlerinde öne çıkartılması gereken ana başlıkları şu şekilde sıralayabiliriz:

•NFPA standartlarında kurallara uygun dizayn ve hidrolik hesaplamalar
•Uluslar arası standartlara haiz malzemeler
•Birinci sınıf isçilik
•Montaj esnasında önceden hazırlanan izometrik çizimlere uyulması ve denetlenmesi
•Periodik bakım ve servis hizmetlerinin zamanında verilmesi.
Gazlı söndürme sistemlerinin genel uygulama alanları
•Bilgi işlem odaları ve merkezleri
•Arşivler
•Ana kumanda ve kontrol merkezleri
•Otomasyon merkezleri
•Elektronik malzeme depoları
•Sanat galerileri ve müzeler
•Kütüphaneler
•Laboratuar ve arastırma-geliştirme merkezleri
•Elektrik odaları
•Telefon santralleri
•UPS ve akü odaları
•Tıbbi malzeme depoları